Τα Όσκαρ ή τα Βραβεία Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου που είναι και η επίσημη ονομασία τους (αγγλικά: Oscar ή Academy Awards) είναι κινηματογραφικά βραβεία με παγκόσμια προβολή. Απονέμονται από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών, η οποία το 2009 αριθμεί περίπου 6000 μέλη με δικαίωμα ψήφου. Η πρώτη απονομή τους έγινε στις 16 Μαΐου του 1929 στο ξενοδοχείο "Ρούσβελτ" στο Χόλλυγουντ. Η ιδέα ανακοινώθηκε το 1927 από τον Λούις Μπ. Μάγερ και αυτό γιατί ήθελε να δώσει μια ιδιαίτερη αίγλη αλλά και να προκαλεί το ενδιαφέρον του κοινού για τις κινηματογραφικές ταινίες
Η τελετή της απονομής των 86ων Βραβείων Όσκαρ έλαβε χώρα στο Θέατρο Ντόλμπι (Dolby Theatre, όπως έχει μετονομαστεί το Θέατρο Κόντακ (Kodak Theatre)) στο Χόλυγουντ στις 2 Μαρτίου 2014.
Το Όσκαρ
Το Όσκαρ είναι ένα επιχρυσωμένο αγαλματίδιο από χαλκό και κασσίτερο, έχει ύψος 34 εκ., ζυγίζει περίπου 4 κιλά και το σχεδίασε ο Τζορτζ Στάνλεϊ. Πρόκειται για έναν γυμνό άνδρα, ο οποίος καρφώνει ένα ξίφος σε μια μπομπίνα που έχει πέντε ακτίνες. Οι πέντε ακτίνες είναι για κάθε κλάδο της Ακαδημίας δηλαδή για τους παραγωγούς, τους σκηνοθέτες, τους σεναριογράφους, τους ηθοποιούς και τους τεχνικούς. Για το όνομα του αγαλματιδίου έχουν ακουστεί αρκετά, ενώ εκείνη η εκδοχή που ακούγεται σαν πιο πιθανή είναι ότι μία υπάλληλος της ακαδημίας ονόματι Μάργκαρετ Χέρικ μόλις είδε το βραβείο είπε ότι μοιάζει σαν τον θείο της τον Όσκαρ.
Μέλη
Η Ακαδημία αριθμεί πάνω από 6.500 μέλη και είναι αρκετά δύσκολο να ενταχθεί κάποιος σε αυτήν. Συνήθως για να γίνει κάποιος μέλος πρέπει να προταθεί από τουλάχιστον δύο άλλα μέλη. Τα ονόματα των μελών δεν αποκαλύπτονται αν και κάποια ονόματα έχουν δει το φως της δημοσιότητας.
Υποψηφιότητες
Μια ταινία για να είναι υποψήφια θα πρέπει να έχει αρχίσει να προβάλλεται μεταξύ 1ης Ιανουαρίου και 31ης Δεκεμβρίου του προηγούμενου ημερολογιακού έτους. Θα πρέπει να έχει διάρκεια τουλάχιστον 40 λεπτά και να έχει γυριστεί σε φιλμ 35mm ή 70mm ή σε ψηφιακό φιλμ προοδευτικής σάρωσης με 24 ή 48 καρέ και ανάλυση τουλάχιστον 1280x720.
Κατηγορίες
• Καλύτερη ταινία
• Α' Ανδρικός ρόλος
• Α' Γυναικείος ρόλος
• Β' Ανδρικός ρόλος
• Β' Γυναικείος ρόλος
• Καλύτερη σκηνοθεσία
• Καλύτερο διασκευασμένο σενάριο
• Καλύτερο πρωτότυπο σενάριο
• Καλύτερη ξενόγλωσση ταινία
• Καλύτερα σκηνικά
• Καλύτερη φωτογραφία
• Καλύτερα κοστούμια
• Καλύτερο ντοκυμαντέρ
• Καλύτερο ντοκυμαντέρ μικρού μήκους
• Καλύτερο μοντάζ
• Καλύτερο μακιγιάζ
• Καλύτερη μουσική επένδυση
• Καλύτερο πρωτότυπο τραγούδι
• Καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων
• Καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους
• Καλύτερη ταινία μικρού μήκους
• Καλύτερος ήχος
• Καλύτερα ηχητικά εφέ
• Καλύτερα οπτικά εφέ
• Τιμητικό Όσκαρ
Η βραδιά των Όσκαρ είναι η πιο λαμπερή και μαγική βραδιά του Χόλυγουντ. Όλοι οι προσκεκλημένοι «παρελαύνουν» στο κόκκινο χαλί φορώντας δημιουργίες που έχουν εξασφαλίσει από διάσημους σχεδιαστές μόδας.
Μετάδοση
Τα Όσκαρ προβάλλονταν παλιότερα τηλεοπτικά από το κανάλι NBC, ενώ τα 81α βραβεία προβλήθηκαν σε ζωντανή μετάδοση από το κανάλι ABC. Υπολογίζεται ότι τα παρακολουθούν κάθε χρόνο ζωντανά ή μαγνητοσκοπημένα περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι.
Ταινίες με τα περισσότερα Όσκαρ
• 11 Όσκαρ
o Μπεν Χουρ (Ben-Hur), 1959 (12 υποψηφιότητες)
o Τιτανικός (Titanic), 1997 (14 υποψηφιότητες)
o Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Επιστροφή του Βασιλιά (The Lord of the Rings: The Return of the King), 2003 (11 υποψηφιότητες)
• 10 Όσκαρ
o West Side Story, 1961 (11 υποψηφιότητες)
• 9 Όσκαρ
o Ζιζί (Gigi), 1958 (9 υποψηφιότητες)
o Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας (The Last Emperor), 1987 (9 υποψηφιότητες)
o Ο Άγγλος Ασθενής (The English Patient), 1996 (12 υποψηφιότητες)
Ταινίες με τις περισσότερες υποψηφιότητες
• 14 υποψηφιότητες
o Όλα για την Εύα (All About Eve), 1950 (6 βραβεία)
o Τιτανικός (Titanic), 1997 (11 βραβεία)
• 13 υποψηφιότητες
o Όσα Παίρνει ο Άνεμος (Gone With The Wind), 1939 (8 βραβεία συν ένα Ειδικό και ένα Τεχνικό)
o Όσο υπάρχουν άνθρωποι (From Here to Eternity), 1953 (8 βραβεία)
o Μαίρη Πόππινς (Mary Poppins), 1964 (5 βραβεία)
o Ποιος Φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ (Who's Afraid of Virginia Woolf?), 1966 (5 βραβεία)
o Φόρεστ Γκαμπ (Forrest Gump), 1994 (6 βραβεία)
o Ερωτευμένος Σαίξπηρ (Shakespeare in Love), 1998 (7 βραβεία)
o Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Συντροφιά του Δαχτυλιδιού (The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring), 2001 (4 βραβεία)
o Σικάγο (Chicago), 2002 (6 βραβεία)
o Η Απίστευτη Ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον (The Curious Case of Benjamin Button) 2008 (3 βραβεία)
Ηθοποιοί με τα περισσότερα Όσκαρ
• 4 Όσκαρ
o Κάθριν Χέπμπορν (12)
• 3 Όσκαρ
o Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (5)
o Ίνγκριντ Μπέργκμαν (7)
o Ουόλτερ Μπρένναν (4)
o Τζακ Νίκολσον (12)
o Μέριλ Στριπ (18)
• 2 Όσκαρ
o Κρίστοφ Βαλτς (2)*
o Σέλλεϊ Γουίντερς (4)
o Νταϊάν Γουίστ (3)
o Μάικλ Κέιν (6)
o Άντονι Κουίν (4)
o Γκάρι Κούπερ (5)
o Τζέσικα Λανγκ (6)
o Τζακ Λέμον (8)
o Βίβιαν Λι (2)*
o Φρέντρικ Μαρτς (5)
o Κέιτ Μπλάνσετ (6)
o Μάρλον Μπράντο (8)
o Μέλβιν Ντάγκλας (3)
o Μπέτι Ντέιβις (10)
o Ντένζελ Ουάσινγκτον (5)
o Πίτερ Ουστίνοφ (3)
o Σον Πεν (5)
o Λουίζ Ράινερ (2)*
o Τζέισον Ρόμπαρντς (3)
o Μάγκι Σμιθ (6)
o Χίλαρι Σουάνκ (2)*
o Κέβιν Σπέισι (2)*
o Ελίζαμπεθ Τέιλορ (5)
o Γκλέντα Τζάκσον (4)
o Σπένσερ Τρέισι (9)
o Σάλι Φιλντ (3)
o Τζέιν Φόντα (7)
o Τζόντι Φόστερ (4)
o Ρόμπερτ Ντε Νίρο (6)
o Ολίβια Ντε Χάβιλαντ (5)
o Τζιν Χάκμαν (5)
o Τομ Χανκς (5)
o Έλεν Χέιζ (2)*
o Ντάστιν Χόφμαν (7)
Ηθοποιοί με τις περισσότερες υποψηφιότητες
• Μέριλ Στριπ - 18 υποψηφιότητες (3 νίκες)
• Τζακ Νίκολσον - 12 υποψηφιότητες (3 νίκες)
• Κάθριν Χέπμπορν - 12 υποψηφιότητες (4 νίκες)
• Μπέτι Ντέιβις - 11* υποψηφιότητες (2 νίκες)
• Λόρενς Ολίβιε - 10 υποψηφιότητες (1 νίκη)
*Η Μπέτι Ντέιβις δεν είχε προταθεί κανονικά για Όσκαρ το 1934 για την ταινία Ανθρώπινη Δουλεία, η αντίδραση του τύπου γι' αυτή την παράλειψη ανάγκασε τα μέλη της ακαδημίας να την ψηφίσουν, παρόλα αυτά ήρθε τρίτη στην ψηφοφορία μετά τις Κλοντέτ Κολμπέρ που ήταν νικήτρια και τη Νόρμα Σίρερ.
Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας
• 1927: Τα Φτερά (Wings)
• 1928: Η Μελωδία του Μπρόντγουεϊ (The Broadway Melody)
• 1929: Ουδέν Νεότερον από το Δυτικό Μέτωπο (All Quiet on the Western Front)
• 1930: Σίμαρον (Cimarron)
• 1931: Γκραντ Οτέλ (Grand Hotel)
• 1932: Καβαλκάντι (Cavalcade)
• 1934: Συνέβη μια νύχτα (It Happened One Night)
• 1935: Ναυτική Ανταρσία (Mutiny on the Bounty)
• 1936: Ο μέγας Ζίγκφελντ (The Great Ziegfeld)
• 1937: Η Ζωή του Εμίλ Ζολά (The Life of Emile Zola)
• 1938: Δε θα τα πάρεις μαζί σου (You Can't Take It with You)
• 1939: Όσα Παίρνει ο Άνεμος (Gone with the Wind)
• 1940: Ρεβέκκα (Rebecca)
• 1941: Η κοιλάδα της κατάρας / Η πράσινή μου κοιλάδα (How Green Was My Valley)
• 1942: Κυρία Μίνιβερ (Mrs. Miniver)
• 1943: Καζαμπλάνκα (Casablanca)
• 1944: Ο Δρόμος της Αγάπης (Going My Way)
• 1945: Το Χαμένο Σαββατοκύριακο (The Lost Weekend)
• 1946: Τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας (The Best Years of Our Lives)
• 1947: Συμφωνία Κυρίων (Gentleman's Agreement)
• 1948: Άμλετ (Hamlet)
• 1949: Όλοι οι Άνθρωποι του Βασιλιά (All the King's Men)
• 1950: Όλα για την Εύα (All about Eve)
• 1951: Ένας Αμερικανός στο Παρίσι (An American in Paris)
• 1952: Το Όγδοο Θαύμα (The Greatest Show on Earth)
• 1953: Όσο υπάρχουν άνθρωποι / Από εδώ ως την αιωνιότητα (From Here to Eternity)
• 1954: Το λιμάνι της αγωνίας (On the Waterfront)
• 1955: Μάρτι (Marty)
• 1956: Ο Γύρος του Κόσμου σε 80 Μέρες (Around the World in 80 Days)
• 1957: Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάι (The Bridge on the River Kwai)
• 1958: Ζιζί (Gigi)
• 1959: Μπεν Χουρ (Ben Hur)
• 1960: Η Γκαρσονιέρα (The Apartment)
• 1961: Γουέστ Σάιντ Στόρι (West Side Story)
• 1962: Ο Λόρενς της Αραβίας (Lawrence of Arabia)
• 1963: Τομ Τζόουνς (Tom Jones)
• 1964: Ωραία μου Κυρία (My Fair Lady)
• 1965: Η Μελωδία της Ευτυχίας (The Sound of Music)
• 1966: Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές (A Man for All Seasons)
• 1967: Ιστορία ενός Εγκλήματος (In the Heat of the Night)
• 1968: Όλιβερ! (Oliver!)
• 1969: Ο Καουμπόι του Μεσονυχτίου (Midnight Cowboy)
• 1970: Πάττον, ο θρύλος της Νορμανδίας (Patton)
• 1971: Ο Άνθρωπος από τη Γαλλία (The French Connection)
• 1972: Ο Νονός (The Godfather)
• 1973: Το Κεντρί (The Sting)
• 1974: Ο Νονός ΙΙ (The Godfather Part II)
• 1975: Στη Φωλιά του Κούκου (One Flew over the Cuckoo's Nest)
• 1976: Ρόκυ (Rocky)
• 1977: Ο Νευρικός Εραστής (Annie Hall)
• 1978: Ο Ελαφοκυνηγός (The Deer Hunter)
• 1979: Κράμερ εναντίον Κράμερ (Kramer vs. Kramer)
• 1980: Συνηθισμένοι Άνθρωποι (Ordinary People)
• 1981: Οι Δρόμοι της Φωτιάς (Chariots of Fire)
• 1982: Γκάντι (Gandhi)
• 1983: Σχέσεις Στοργής (Terms of Endearment)
• 1984: Αμαντέους (Amadeus)
• 1985: Πέρα από την Αφρική (Out of Africa)
• 1986: Πλατούν (Platoon)
• 1987: Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας (The Last Emperor)
• 1988: Ο Άνθρωπος της Βροχής (Rain Man)
• 1989: Ο Σωφέρ της Κυρίας Νταίζυ (Driving Miss Daisy)
• 1990: Χορεύοντας με τους Λύκους (Dances With Wolves)
• 1991: Η Σιωπή των Αμνών (The Silence of the Lambs)
• 1992: Οι Ασυγχώρητοι (Unforgiven)
• 1993: Η Λίστα του Σίντλερ (Schindler's List)
• 1994: Φόρεστ Γκάμπ (Forrest Gump)
• 1995: Braveheart
• 1996: Ο Άγγλος Ασθενής (The English Patient)
• 1997: Τιτανικός (Titanic)
• 1998: Ερωτευμένος Σαίξπηρ (Shakespeare in Love)
• 1999: American Beauty
• 2000: Ο Μονομάχος (Gladiator)
• 2001: Ένας Υπέροχος Άνθρωπος (A Beautiful Mind)
• 2002: Σικάγο (Chicago)
• 2003: Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Επιστροφή του Βασιλιά (The Lord of the Rings: The Return of the King)
• 2004: Million Dollar Baby
• 2005: Crash
• 2006: Ο Πληροφοριοδότης (The Departed)
• 2007: Καμιά Πατρίδα για τους Μελλοθάνατους (No Country For Old Men)
• 2008: Slumdog Millionaire
• 2009: The Hurt Locker
• 2010: Ο Λόγος του Βασιλιά (The King's Speech)
• 2011: The Artist
• 2012: Επιχείρηση: Argo (Argo)
• 2013: 12 Χρόνια Σκλάβος (12 Years a Slave)
Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας
• 1947: Λούστρο Παπουτσιών (Shoe-Shine) (ιτ. Sciuscià) ( Ιταλία )
• 1948: Monsieur Vincent ( Γαλλία )
• 1949: Ο Κλέφτης Ποδηλάτων (The Bicycle Thief) (ιτ. Ladri di Biciclette) ( Ιταλία )
• 1950: The Walls of Malapaga (γαλλ. Les Murs de Malapaga) ( Γαλλία )
• 1951: Ρασομόν (Rashomon) (ιαπ. 羅生門) ( Ιαπωνία )
• 1952: Απαγορευμένα Παιχνίδια (Forbidden Games) (γαλλ. Jeux Ιnterdits) ( Γαλλία )
• 1954: Η Πύλη της Κολάσεως (Gate of Hell) (ιαπ. 地獄門) ( Ιαπωνία )
• 1955: Samurai, the Legend of Musashi ( Ιαπωνία )
• 1956: Λα Στράντα (ιτ. La Strada) ( Ιταλία )
• 1957: Οι Νύχτες της Καμπίρια (The Nights of Cabiria) (ιτ. Le Notti di Cabiria) ( Ιταλία )
• 1958: Ο Θείος μου (My Uncle) (γαλλ. Mon Oncle) ( Γαλλία )
• 1959: Ορφέο Νέγκρο (Black Orpheus) (πορτ. Orpheu Negro) ( Γαλλία )
• 1960: Η Πηγή των Παρθένων (The Virgin Spring) (σουηδ. Jungfrukällan) ( Σουηδία )
• 1961: Μέσα από το Σπασμένο Καθρέπτη (Through a Glass Darkly) (σουηδ. Såsom i en Spegel) ( Σουηδία )
• 1962: Κυριακές στη Βιλ ντ' Αβρέ (Sundays and Cybele) (γαλλ. Les Dimanches de Ville d'Avray) ( Γαλλία )
• 1963: 8-1/2 (Federico Fellini's 8-1/2) ( Ιταλία )
• 1964: Χθες, Σήμερα, Αύριο (Yesterday, Today and Tomorrow) (ιταλ. Ieri, Oggi, Domani) ( Ιταλία )
• 1965: Το Μαγαζάκι της Κεντρικής Οδού (The Shop on Main Street) (τσεχ. Obchod na Korze) ( Τσεχοσλοβακία )
• 1966: Ένας Αντρας και μια Γυναίκα (A Man and a Woman) (γαλλ. Un Homme et une Femme) ( Γαλλία )
• 1967: Ο Ανθρωπος που Έβλεπε τα Τρένα να Περνούν (Closely Watched Trains) (τσεχ. Ostre Sledované Vlaky) ( Τσεχοσλοβακία )
• 1968: Πόλεμος και Ειρήνη (War and Peace) (ρωσ. Voyna i Mir) ( ΕΣΣΔ )
• 1969: Ζ ( Αλγερία )
• 1970: Υπεράνω Πάσης Υποψίας (Investigation of a Citizen above Suspicion) (ιτ. Indagine su un Cittadino al di Sopra di Ogni Sospetto) ( Ιταλία )
• 1971: Ο Κήπος των Φίτζι Κοντίνι (The Garden of the Finzi Continis) (ιτ. Il Giardino dei Finzi-Contini) ( Ιταλία )
• 1972: Η Κρυφή Γοητεία της Μπουρζουαζίας (The Discreet Charm of the Bourgeoisie) (γαλλ. Le Charme Discret de la Bourgeoisie) ( Γαλλία )
• 1973: Αμερικανική Νύχτα (Day for Night) (γαλλ. La Nuit Américaine) ( Γαλλία )
• 1974: Άμαρκορντ (Amarcord) ( Ιταλία )
• 1975: Dersu Uzala ( ΕΣΣΔ )
• 1976: Μαύρο και Άσπρο σε Χρώματα (Black and White in Color) (γαλλ. Noirs et Βlancs en Couleur) ( Ακτή Ελεφαντοστού )
• 1977: Μαντάμ Ρόζα (La Vie devant soi) ( Γαλλία )
• 1978: Ετοιμάστε τα Μαντήλια σας (Get out Your Handkerchiefs) (γαλλ. Préparez vos Mouchoirs) ( Γαλλία )
• 1979: Το Ταμπούρλο (The Tin Drum) (γερμ. Die Blechtrommel) ( Γερμανία)
• 1980: Η Μόσχα δεν Πιστεύει στα Δάκρυα (Moscow Does Not Believe in Tears) [[ρωσ. Moskva Slezam ne Verit) ( ΕΣΣΔ )
• 1981: Μεφίστο (Mephisto) ( Ουγγαρία )
• 1982: Volver a Empezar ('To Begin Again') ( Ισπανία )
• 1983: Φάνι και Αλέξανδρος (Fanny & Alexander) (σουηδ. Fanny och Alexander) ( Σουηδία )
• 1984: Dangerous Moves (γαλλ. La Diagonale du Fou) ( Ελβετία)
• 1985: Η Επίσημη Ιστορία (The Official Story) (ισπ. La Historia Oficial) (Αργεντινή )
• 1986: The Assault (ολλ. De Aanslag) ( Ολλανδία )
• 1987: Η Γιορτή της Μπαμπέτ (Babette's Feast)(δαν. Babettes Gæstebud) ( Δανία )
• 1988: Πελέ ο Κατακτητής (Pelle the Conqueror) (δαν. Pelle Erobreren) ( Δανία )
• 1989: Σινεμά ο Παράδεισος (Cinema Paradiso) (ιτ. Nuovo Cinema Paradiso) ( Ιταλία )
• 1990: Journey of Hope (γερ. Reise der Hoffnung) ( Ελβετία)
• 1991: Μεντιτερανέο (Mediterraneo) ( Ιταλία )
• 1992: Ινδοκίνα (Indochine) ( Γαλλία )
• 1993: Μπελ Επόκ (Belle Epoque) ( Ισπανία )
• 1994: Ψεύτης Ήλιος (Burnt by the Sun) (ρωσ. Utomlyonnye Solntsem) ( Ρωσία )
• 1995: Αντόνια: Ο Κύκλος μιας Ζωής (Antonia's Line) (ολλ. Antonia) ( Ολλανδία )
• 1996: Ο Μικρός Κόλια (Kolya) (τσεχ. Kolja) ( Τσεχία )
• 1997: Μοιραίος Χαρακτήρας (Character) (ολλ. Karakter) ( Ολλανδία )
• 1998: Η Ζωή Είναι Ωραία (Life Is Beautiful) (ιτ. La Vita è Bella) ( Ιταλία )
• 1999: Όλα για τη μητέρα μου (All about My Mother) (ισπ. Todo Sobre mi Madre) ( Ισπανία )
• 2000: Τίγρης και Δράκος (Crouching Tiger, Hidden Dragon) (κιν. 臥虎藏龍) ( Ταϊβάν )
• 2001: No Man's Land ( Βοσνία και Ερζεγοβίνη)
• 2002: Πουθενά στην Αφρική (Nowhere in Africa) (γερμ. Nirgendwo in Afrika) ( Γερμανία)
• 2003: Η Επέλαση των Βαρβάρων (The Barbarian Invasions) (γαλλ. Les Invasions Barbares) ( Καναδάς )
• 2004: Η Θάλασσα μέσα μου (The Sea inside) (ισπ. Mar adentro) ( Ισπανία )
• 2005: Τσότσι (Tsotsi) ( Νότια Αφρική )
• 2006: Οι Ζωές των Άλλων (The Lives of Others) (γερμ. Das Leben der Anderen) ( Γερμανία)
• 2007: Οι Παραχαράκτες (The Counterfeiters) (γερμ. Die Fälscher) (Αυστρία )
• 2008: Αναχωρήσεις (Departures) (ιαπ. おくりびと) ( Ιαπωνία )
• 2009: Το μυστικό στα μάτια της (ισπ. El secreto de sus ojos) (Αργεντινή )
• 2010: Ίσως, Αύριο! (δαν. Hævnen) ( Δανία )
• 2011: Ένας Χωρισμός (περσ. Jodaeiye Nader az Simin) ( Ιράν )
• 2012: Αγάπη (γαλλ. Amour) (Αυστρία )
• 2013: Η Τέλεια Ομορφιά (ιταλ. La grande bellezza) ( Ιταλία )