Λισαβόνα

Η Λισαβόνα, (Πορτογαλικά: Lisboa), είναι η πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη πόλη της Πορτογαλίας. Η Λισαβόνα έχει πληθυσμό 545.245 κατοίκους και η μητροπολιτική περιοχή της Λισαβόνας έχει σχεδόν 3.000.000 κατοίκους (2005). Έχει χαρακτηριστεί "Πόλη του Οδυσσέα", επίσης "Πόλη των μεγάλων θαλασσοπόρων - εξερευνητών", ως και "Πριγκίπισσα του Ωκεανού".
Το ιστορικό κέντρο της Λισαβόνας βρίσκεται κτισμένο επάνω σε επτά λόφους και των μεταξύ αυτών κοιλάδων κατά μήκος της βόρειας όχθης του ποταμού Τάγου και 17 χλμ. προ των εκβολών του στον Ατλαντικό, πράγμα που την καθιστά μεγαλοπρεπή από τη θάλασσα. Το εμπορικό τμήμα της πόλης (Σιδάδε Μπάισα) βρίσκεται μεταξύ της παλαιάς πόλης Αλφάμα, ανατολικά, και της Μπάιρο Άλτο (=άνω πόλη) βορειοδυτικά. Στη δυτική πλευρά και προς τη θάλασσα εκτείνεται ο εμπορικός λιμένας και τα προάστια Αλκάνταρα και Μπελέν. Η παλαιά πόλη χαρακτηρίζεται από στενούς, ανηφορικούς και ελικοειδείς δρόμους, πάρα πολύ απότομους για τα μηχανοκίνητα οχήματα πράγμα που δεν είναι μεν πρακτικό σήμερα, προσδίνει όμως μεγάλη γραφικότητα στην πόλη. Η εξυπηρέτηση κατοίκων και επισκεπτών γίνεται από τρία τελεφερίκ και έναν ανελκυστήρα.
Η δυτική πλευρά της πόλης καταλαμβάνεται κυρίως από το δασικό πάρκο Monsanto, ένα από τα μεγαλύτερα αστικά πάρκα στην Ευρώπη με έκταση κοντά στα 10 τετραγωνικά χιλιόμετρα με πολλές πλούσιες επαύλεις.
Το κλίμα της Λισαβόνας είναι τυπικό μεσογειακό με ήπιους και βροχερούς χειμώνες και ζεστά και ξηρά καλοκαίρια. Ωστόσο, πολλές φορές η θαλασσινή αύρα που παρατηρείται συχνότατα προσφέρει μεγάλη αίσθηση δροσιάς. Η πόλη απολαμβάνει 250 μέρες ηλιοφάνειας τον χρόνο.
Η καρδιά της πόλης είναι το κέντρο Baixa, αυτή η περιοχή της πόλης εξετάζεται για να της δοθεί μια θέση στην παγκόσμια κληρονομιά της UNESCO. Το Baixa οργανώνεται σε ένα σύστημα πλέγματος και ένα δίκτυο τετραγώνων που χτίστηκε μετά από τον μεγάλο σεισμό του 1755, ο οποίος ισοπέδωσε ένα μεγάλο μέρος της μεσαιωνικής πόλης. Το κάστρο του São Jorge και ο καθεδρικός ναός της Λισαβόνας βρίσκονται σε ένας από τους επτά λόφους της Λισαβόνας, στα ανατολικά του Baixa. Η παλαιότερη περιοχή της πόλης είναι η Alfama, κοντά στον Τάγο, γεγονός το οποίο την έχει καταστήσει σχετικά άτρωτη από τους διάφορους σεισμούς.
Άλλα μνημεία περιλαμβάνουν: Το κάστρο του São Jorge, επάνω στον πιο ψηλό λόφο της κεντρικής πόλης, Praça do Comércio (πλατεία εμπορίου), πλατεία Ροσίο (Rossio), πλατεία Restauradores, Elevador de Santa Justa, ένας ανελκυστήρας στο στυλ γοτθικής αναγέννησης, που κατασκευάσθηκε περί το 1900 για να συνδέσει το Baixa και το Bairro Alto, το μοναστήρι Jerónimos, τον πύργο Belém, και το Μνημείο των Ανακαλύψεων (Padrão dos Descobrimentos).
Η πόλη της Λισαβόνας είναι πλούσια σε γοτθική και μπαρόκ αρχιτεκτονική και καθώς και σε μεταμοντέρνες κατασκευές. Η πόλη διασχίζεται, επίσης, από τις μεγάλες λεωφόρους και τα μνημεία κατά μήκος αυτών των κύριων οδών, ιδιαίτερα στις ανώτερες περιοχές μεταξύ αυτών, είναι οι λεωφόροι Avenida da Liberdade (της ανεξαρτησίας), Avenida Fontes Pereira de Mello, Avenida Almirante Reis (του ναυστάθμου) και η Avenida da Republica (της Δημοκρατίας).
Ξεχωριστά ανάμεσα στα μουσεία της πόλης είναι: Το Museu Nacional de Arte Antiga (Εθνικό Μουσείο Αρχαίας Τέχνης), το Museu dos Azulejos (Μουσείο των Μωσαϊκών Κεραμιδιών πορτογαλικού στιλ), το Museu Calouste Gulbenkian (Μουσείο Calouste Gulbenkian, που περιέχει τις ποικίλες συλλογές της αρχαίας και μοντέρνας τέχνης), το Oceanario de Λισαβόνα (Ενυδρείο της Λισαβόνας, το μεγαλύτερο στην Ευρώπη), το Museu do Design at Centro Cultural de Belém (μουσείο ντιζάιν), το Museu Nacional dos Coches (Εθνικό Μουσείο βασιλικών αμαξών, που περιέχει την μεγαλύτερη συλλογή των βασιλικών αμαξών στον κόσμο) και το Museu da Farmácia (Μουσείο Φαρμάκων).
Το 1994 ήταν η «ευρωπαϊκή πρωτεύουσα πολιτισμού». Η Έκθεση EXPO '98 διοργανώθηκε στη Λισαβόνα.
Η περιοχή της Λισαβόνας είναι κατά πολύ η πλουσιότερη στην Πορτογαλία: παράγει 45% του πορτογαλικού ΑΕΠ, και στους κατά κεφαλήν όρους είναι αρκετά παραπάνω από το υπόλοιπο της Πορτογαλίας και επάνω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΕΕ είναι πιθανό να σταματήσει την αναπτυξιακή ενίσχυση για την περιοχή της Λισαβόνας στα ερχόμενα έτη.

Tags: